george emil palade ne demek?

George Emil Palade: Hücre Biyolojisine Adanmış Bir Ömür

George Emil Palade (d. 19 Kasım 1912, Iași, Romanya – ö. 7 Ekim 2008, Del Mar, Kaliforniya, ABD), Rumen-Amerikalı hücre biyoloğu. Özellikle ribozomlar üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınır. 1974 yılında Albert Claude ve Christian de Duve ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü paylaşmıştır. Palade, modern hücre biyolojisinin kurucularından biri olarak kabul edilir.

Hayatı ve Eğitimi

George Emil Palade, 19 Kasım 1912'de Romanya'nın Iași şehrinde doğdu. Babası Emil Palade, bir felsefe profesörü; annesi Constanta Cantemir-Palade ise bir öğretmendi. Palade, tıp eğitimine 1930 yılında Bükreş Üniversitesi'nde başladı ve 1940 yılında tıp doktoru olarak mezun oldu.

II. Dünya Savaşı sırasında Romen ordusunda görev yaptı. Savaş sonrasında, 1946 yılında ABD'ye taşındı ve burada hücre biyolojisi alanında araştırmalarına devam etti.

Kariyeri

Palade, 1946 yılında Rockefeller Üniversitesi'nde Albert Claude'un laboratuvarında çalışmaya başladı. Bu dönemde, elektron mikroskobu'nun hücrelerin iç yapısını incelemedeki potansiyelini fark etti. Claude ile birlikte, hücre organellerini ve özellikle de endoplazmik retikulum ve ribozomlar'ı incelemek için yeni teknikler geliştirdiler.

1956 yılında Rockefeller Üniversitesi'nde profesör oldu. 1973 yılında Yale Üniversitesi'ne geçti ve burada hücre biyolojisi bölümünün başkanlığını yaptı. 1990 yılında emekli olduktan sonra, San Diego'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde (UCSD) misafir profesör olarak çalışmaya devam etti.

Bilimsel Katkıları

George Emil Palade'nin en önemli katkıları hücre biyolojisi alanında olmuştur. Başlıca katkıları şunlardır:

• Ribozomların Keşfi ve İşlevi: Palade, 1950'lerin ortalarında ribozomlar'ı keşfetti ve protein sentezindeki rollerini ortaya çıkardı. Bu keşif, hücre biyolojisi ve moleküler biyoloji alanlarında devrim niteliğinde olmuştur. Protein sentezi sürecinin anlaşılmasında kritik bir rol oynamıştır.
• Endoplazmik Retikulum (ER) ve Golgi Cihazının İncelenmesi: Palade ve ekibi, endoplazmik retikulum ve Golgi cisimciği'nin yapısı ve işlevi üzerine kapsamlı çalışmalar yaptılar. Bu organellerin proteinlerin sentezi, işlenmesi ve taşınmasındaki rollerini aydınlattılar.
• Hücre İçi Taşınım Yollarının Açıklanması: Palade, hücre içi taşınım yollarını (intracellular trafficking pathways) inceleyerek proteinlerin hücre içinde nasıl taşındığını ve farklı organellere nasıl ulaştığını gösterdi. Bu, hücrelerin nasıl çalıştığını anlamamızda önemli bir adımdı.
• Elektron Mikroskobu Tekniklerinin Geliştirilmesi: Palade, hücrelerin ince yapısını incelemek için elektron mikroskobu tekniklerini geliştirdi ve standardize etti. Bu teknikler, hücre biyolojisi araştırmalarında yaygın olarak kullanılmaya başlandı.

Ödülleri ve Onurları

• 1974: Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü
• 1966: Ulusal Bilim Madalyası (National Medal of Science)
• 1967: Passano Ödülü (Passano Award)
• Gairdner Vakfı Uluslararası Ödülü (Gairdner Foundation International Award)

Ayrıca, birçok üniversiteden fahri doktora unvanı almıştır.

Ölümü

George Emil Palade, 7 Ekim 2008'de Del Mar, Kaliforniya'da hayatını kaybetti. Bilim dünyasına yaptığı katkılar, onu modern hücre biyolojisinin önde gelen isimlerinden biri olarak tarihe yazmıştır.

Mirası

George Emil Palade, bilim dünyasına yaptığı katkılarla hücre biyolojisi alanında bir çığır açmıştır. Onun çalışmaları, hücrelerin yapısı ve işlevi hakkında derin bir anlayış geliştirmemize yardımcı olmuştur. Palade'nin mirası, öğrencilerinin ve takipçilerinin çalışmalarıyla yaşamaya devam etmektedir.